Hoe Challengers de erotische thriller terug op de kaart zet

Pijn en genot. Twee onvermijdelijke dingen die zich kenbaar maken in de hedendaagse consumption culture, maar ook in een verloren subgenre van film genaamd de erotische thriller. De pionier, zou je kunnen zeggen, van macht versus verlangens. Fatal Attraction (1987), Basic Instinct (1992), Eyes Wide Shut (1999) maar ook films van eigen bodem zoals Loft (2008), laten de kijker tot het einde op het puntje van zijn stoel zitten, voor eeuwig gevangen in de naloop van zijn verlangens.

Als we ons als filmmakers opnieuw op de grens tussen pijn en genot plaatsen, breekt er een geheel nieuw spanningsveld open, die de revolutie van storytelling kan betekenen. Challengers (2024) in regie van Luca Guadagnino is voor mij na Deep Waters (2022) de meest recente film die het verloren genre terug leven inblaast. Wat start als een kinderlijke uitdaging tussen twee vrienden veranderd al snel in een gevaarlijk machtsspel. Het startschot wordt gegeven als professioneel tennisspeler Tashi Duncan opmerkt dat Patrick Zweig en Art Donaldson beide geïnteresseerd zijn in haar. Ze speelt in op hun ambitieuze verlangens door ze het tegen elkaar te laten opnemen in een tennismatch. De winnaar? Simpel, die krijgt haar nummer. Waardoor vanaf de eerste worp verliefdheid in de handen van het spel ligt. En er een bloeddorstige rivaliteit ontstaat tussen alle drie de personages. 

“This is a game about winning the points that matter”

Winnen geeft een kick, en dat is zonder twijfel de drijvende kracht achter elke beslissing die er gemaakt wordt. Flashforward naar enkele jaren later zie we hoe Tashi door een blessure van speler naar de coach van Art ging. Waar ze ondertussen ook mee getrouwd is. Haar carrière neemt echter een wending als Art het moet opnemen tegen haar ex Patrick in een allesbepalend tennistoernooi. Grenzen vervagen, maar een ding blijft glashelder: de overwinning. En ze zullen er alles aan doen om deze te bereiken.

Tot het uiterste gaan is niet ongewoon in dit genre. Kijkend naar zijn origine, is het in de late jaren 80 ontstaan om taboes te doorbreken omdat films zeer conventioneel waren. Het werd een geëvolueerde versie van de film noir. Waarbij het zowel kijker als maker een filosofische reden gaf om erotische thema’s op beeldschermen te vertonen. Dit sloeg aan, want het gaf het publiek iets wat ze nog nooit eerder hadden gezien: films waarin seks gebruikt werd voor een groter einddoel. Vaak met een vrouwelijk femme fatale hoofdpersonage, die zowel de rol van overlever als slachtoffer speelt door haar tactische positie in het verhaal. Zet dat principe tegenover iemand met een conventioneel leven en je krijgt de magische formule van erotische thrillers. Waar affaires schaamteloos gebeuren en spannende mysteries vaak in het ongewisse blijven. In Challengers is dit onmiskenbaar aanwezig.

Tashi creëert een driehoeksverhouding waardoor de hoofden van Art en Patrick op hol slaan. Een vriendschap die verandert in een obsessieve strijd om aandacht, zowel die van elkaar als van Tashi. Het is alsof zij de eerste worp gooit en de jongens het spel moeten afmaken. De kracht van de film ligt dan ook net in dit gegeven, de doordringende blikken op het veld, de vluchtige aanrakingen achter de schermen en de dubbelzinnige dialogen. Alles wijst erop dat er meer spanning zit in de dingen die niet gezegd worden. 

“What makes you think I want someone to be in love with me?“

Een ander aspect dat de film meeneemt uit het genre is geweld. Erotische thrillers staan erom bekend dat ze geen oppervlakkige seksscènes vertonen maar eerder gewelddadig, bijna dierlijk. Het opvallende is dat Challengers zowel geweld als liefde combineert en opzoek gaat naar een flinterdunne balans tussen al zijn mogelijke vormen. Beginnend bij het competitieve geweld op het tennisveld, naar de vluchtige scenes tussen Tashi en de jongens, om uit te komen bij het moment waarop alle spanning losbreekt: de autoscene tussen Tashi en Patrick. Die start met een moment van passie, maar liefdevol en teder eindigt.

Tashi is echter de uitzondering op de regel. Waardoor ze naar mijn gevoel een metafoor wordt voor het verwoestende aspect van seks. Als je het schaamteloos gebruikt, kan het levens verwoesten. Ze weet niet hoe ze moet reageren wanneer ze liefde ontvangt van haar man. Want achter haar ambitie schuilt onzekerheid. Ze weet niet wie ze is en In plaats daarvan zet ze seks in als een wapen om de illusie van controle te krijgen over haar leven. Tennis is het enige wat haar een simulatie van liefde kan geven. Waardoor winnen op het veld gelijk staat aan winnen in het leven. Het is zoals ze zelf zei: “It’s like we were in love. Or like we didn't exist.”

“I get it, you’re making us wait for you“

Het toernooi tussen Patrick en Art eindigt met een gelijkspel. Tashi’s grootste nachtmerrie, maar ironisch genoeg stopt de film net bij zijn startpunt. Niemand wint, de jongens zijn terug vrienden en Tashi weet niet wie ze moet kiezen. Net zoals bij Basic Instinct (1992) krijgt de film hier een open einde. Ziet Tashi echt alleen ambitie? Of zien de jongens haar net als een trofee die ze kunnen winnen? Het open einde zorgt ervoor dat de film dieper geanalyseerd en tegelijkertijd nooit beantwoord kan worden. Zo krijgt het zelfs een Shakespeareaans kantje, maar door het acteerwerk blijft het toch heel relevant en mainstream. Zendaya, Josh O’Connor en Mike Faist schitteren in hun driehoeksverhouding. En laten je bijna geloven dat het de moeite waard is. Challengers is voor mij als jonge filmstudent dan ook het totaalpakket, maar het is zelfs voor de iets oudere kijker een leuke knipoog naar enkele klassiekers van de jaren 80 en 90. 

Over Federica Alexakis

Ik ben Federica Alexakis, een derdejaars Film en Televisie studente van Luca School of Arts, C-Mine Genk. Mijn ambities als maker liggen vooral in de fictie sector, zowel langspeelfilms als series die personagericht te werk gaan. Daar ligt volgens mij de grootste kracht van de filmindustrie in. Uitgewerkte, complexe personages die menselijk en herkenbaar overkomen voor de kijker. Daarnaast ben ik ook gepassioneerd door filmanalyse en essayfilm.

Doorheen mijn schoolloopbaan heb ik voornamelijk gewerkt rondom deze interesses. Het analytische aspect begon voor mij het maken van video essays. Waardoor ik als maker de kans kreeg om doelbewust te selecteren en de onderliggende boodschappen van veel audiovisuele mediums te achterhalen. Mijn interesse in personagegerichte projecten komt vooral vanuit alles wat ik zelf graag kijk. Dit verwerk ik in mijn scenario’s en in mijn regie. Zo hoop ik ooit door te groeien tot scenarist, filmcriticus of regisseur.

 Federica Alexakis