Toekomstige filmmaker of filmjournalist van de maand: Arnor Van Lerberghe schrijft over '1917' - Actueel Cinema

   - 

5 redenen waarom '1917' de beste film van de 21ste eeuw is

1917 is ondertussen al meer dan een jaar oud, maar blijft impact hebben. Als er bekeken wordt wat er nog overblijft van de euforie die bij de release van de film vrijkwam, blijkt dat dit nog steeds een indrukwekkende film is.

Verhaal 

Het begon allemaal toen Sam Mendes nog heel klein was, hij kreeg oorlogsverhalen met de paplepel in gegoten. Zijn opa (Alfred Mendes) vertelde hem vroeger altijd verhalen over de eerste Wereldoorlog vanuit zijn schommelstoel, liet Mendes verstaan in meerdere interviews. De verhaallijn van ‘1917’ is één van deze verhalen. Ze waren echter nooit heroïsch of heldhaftig, en waren meestal gebaseerd op puur geluk.

Hierna moeten we even een tijdssprong maken naar 2017, Sam Mendes heeft ondertussen al twee James Bond-films geregisseerd en heeft net een dochtertje gekregen. Hij zou graag thuis blijven om de eerste maanden van het leven van zijn dochtertje mee te maken. Volgens zijn makelaar werd het na ‘Skyfall’ en ‘Spectre’ tijd dat hij zelf nog eens iets schreef. Dus terwijl zijn dochter haar eerste stapjes zette, probeerde kersverse papa Sam Mendes ook zijn eerste stappen te zetten in het maken van dit meesterwerk. Hij concentreerde zich op zijn kind, maar ook op het schrijven van een verhaal dat hem als kind verteld werd. Hij probeerde zich zoveel mogelijk in te lezen over het onderwerp en schreef uiteindelijk een ruwe versie van 20 pagina’s neer. Toen riep hij de hulp in van Krysty Wilson-Cairns. Zonder haar hulp had het nog steeds een onafgewerkt project geweest op zijn laptop. Wilson-Cairns heeft zich vervolgens volledig op het oorlogsthema gestort zei ze in een interview met de Hollywood Reporter. Ze las dagboeken, bezocht musea… ze wilde in de hoofden van tijdsgenoten kruipen. 

Dat is haar ook met verve gelukt, de bedoeling was dat de kijker mee voelde met de karakters. De toeschouwer kreeg geen introductie en werd middenin de actie gedropt. Het is fantastisch om de karakters te zien ontwikkelen doorheen de film. De ontwikkelingen zijn pas echt zichtbaar als Schofield op het einde op dezelfde manier tegen een boom leunt als in het begin. Tijdens de reis die hij de afgelopen 2 uur heeft gemaakt, heeft hij aardig wat meegemaakt. Dat valt simpelweg te lezen op zijn uitgeputte en afgematte gezicht. De bedoeling was te tonen wat een soldaat tijdens de oorlog doorstaat, dit laatste beeld schetst dat plaatje perfect. Ook stilistisch is dit een perfect einde om de cirkel rond te maken.

Camerawerk

Het hoogstandje van deze film is het camerawerk, zonder dit had ‘1917’ een andere film geweest. De hele film is gefilmd als een oneshot. De ingeving voor dit bijzonder staaltje film-maken kreeg Sam Mendes bij het filmen van de openingsscene van ‘Spectre’. Hierin is er een lang ‘tracking shot’ waarin James Bond over daken en door menigtes loopt. Hierbij dacht Mendes: ‘wat als een hele film op deze manier wordt gefilmd’. Hij dacht echter nooit dat hij dit ooit voor elkaar ging krijgen. Ongeveer 4 jaar later is hij toch in zijn opzet geslaagd, en hoe? 

Door dit ene ‘continuous shot’ volgen we van begin tot einde de twee hoofdpersonages (Schofield en Blake) op de hielen. Mendes’ verleden in de podiumkunst heeft hem ongetwijfeld geholpen bij het creëren van deze immersieve film, omdat de gave om momenten te kiezen en ritme te bepalen zonder ‘cutten’ daar een vereiste is. De kijker loopt hier samen met de personages door loopgraven, over niemandsland, in valstrikken en door ruïnes. Het is een ongelooflijk avontuur waar de kijker in meegetrokken wordt. 

Had to make judgments about rhythm and tempo and the momentum of the story without cutting. And that's something i do in the theatre all the time. (Mendes, 2020)

Er zijn nog een paar films die ‘1917’ voorgingen als ‘oneshot movie’, zoals ‘Birdman’ van Alejandro González Iñárritu, en ‘Rope’ van Alfred Hitchcock. Sam Mendes komt dus in hetzelfde rijtje als deze regisseurs. In ‘1917’ werden ook ‘Hichcockiaanse’ technieken gebruikt om de cuts te verbergen. Deze houden in dat met de camera soms net genoeg ingezoomd wordt op de jas of rugzak van het personage waardoor het beeld voor een fractie van een seconde helemaal zwart is. Dit effect kan ook bereikt worden met een bepaalde lichtinval, of als er een figurant door het beeld passeert. 

In de oneshots van Hitchcock en Iñarittu treden de personnages continu in interactie met anderen. Dit is bij 1917 helemaal niet het geval. Hoe is het mogelijk dat 2 personen volgen door niemandsland niet saai wordt na een tijd? Dit komt omdat de relatie van de kijker met de personages steeds verandert. Soms zien wij niet wat de personages zien, of zien de personages nog niet wat wij al zien. Ook verandert het camerastandpunt continu, soms zien we de karakters van ver in een prachtig landschap, soms eerder van dichterbij. Deze film staat zowel letterlijk als figuurlijk nooit stil. 

De man achter al deze prachtbeelden is Roger Deakins, de cinematograaf van dienst. Hij wordt gezien als een echte kameleon omdat hij al vele genres op zijn palmares heeft staan. In ‘1917’ stelt hij zijn talent voor camerabeweging en verlichting nog maar eens tentoon. De camera staat nooit stil. Er wordt ook op een indrukwekkende manier gespeeld met de verlichting. Deakins is alles behalve bang van het donker. De bunkerscenes zijn vaak enkel verlicht door strategisch geplaatste gloeilampen of kaarsen. De wisselwerking tussen camerabeweging en verlichting bereikt een toppunt in de nachtmerrie-achtige scene in het verlaten dorp, ongeveer halfweg de film. Hierin maakt Deakins gebruik van een  vuurschicht en een brandende kerk als verlichting, dit zorgt voor schitterende taferelen. In deze scene drukt het licht de gevoelens van het karakter uit, hier is dat angst en verwarring. Dit stukje vakmanschap vereiste allerhande camerabewegingen met motoren en kranen. Een precieze timing tot op de seconde was nodig om dit huzarenstuk af te ronden. 

Decors

Nog een ander aspect van deze film dat echt buitengewoon is, is de decorbouw. Aangezien scenes meestal aan 1 stuk werden gefilmd, of zo leek het toch, moesten de decors steeds op de lengte van de dialoog afgestemd zijn. De acteurs moesten ook hun snelheid van stappen aanpassen aan de dialogen etc. Voor de decorbouw hebben de acteurs eigenlijk grote delen van de film al moeten spelen om te zien hoelang ze erover deden om van punt A naar punt B te geraken, en hoelang het decor moest zijn om de hele dialoog erin gezegd te krijgen. Hierna konden ze verder gaan met de bouw van het decor, ongeveer 1,5 kilometer loopgraven werden aangelegd voor deze film. Met andere woorden speelden George MacKay en Dean-Charles Chapman niet enkel in de productie een hoofdrol maar ook in de preproductie waren ze belangrijk. Door deze planning waren decor en dialoog perfect op elkaar afgestemd. Van een staaltje punctualiteit tot in de perfectie gesproken.

"You were setting the pace of the film, quite literally, so if you're not doing the lines in the way you should be, at the right pace, walking at the right pace, not considering what you're walking through, the set will be the wrong size. You need to get to the corner at a certain point, and if you race through the scene, you finish the scene way before the corner, and then the whole set is compromised." (Mackay, 2019)

Acteerprestaties

Mendes koos als hoofdrollen 2 relatief onbekende acteurs. Dit had als effect dat de kijker een unieke relatie met ze kon opbouwen, aangezien ze hen nog van nergens kenden. Ook had dit een normalisering van de personages als gevolg, het zijn echt 2 normale mannen in een oorlog waar miljoenen lotgenoten gestorven zijn. Als bijrollen koos Mendes echter wel voor grote namen als Benedict Cumberbatch en Colin Firth.

Om zich optimaal te kunnen inleven in hun rol heeft Sam Mendes de twee relatief onervaren acteurs aangeraden om ‘With a Machine Gun to Cambrai’ en ‘All Quiet on the Western Front’ te lezen. Ook keken ze samen de documentairefilm: ‘They Shall Not Grow Old’ van Peter Jackson. Deze film heeft de acteurs enorm geholpen zodat ze zichzelf konden identificeren als Brits soldaat. 

Voor de acteurs was het een fantastische ervaring om in een oneshot film te spelen, ze moesten de camera behandelen als een derde personnage dat samen met hen dit avontuur beleefde. Zo ervaarde Chapman het ook, liet hij verstaan in een interview met Cnet: voor hem voelde het niet geacteerd aan maar beleefden ze dit verhaal op een levensechte manier net als de kijker. 

Montage

Het verborgen genie achter deze film is Lee Smith, hij heeft elke aparte scene aan de andere gebreid zodat de overgang niet zichtbaar was voor het blote oog. Het monteerproces gebeurde op een merkwaardige wijze in deze film: het monteren gebeurde op hetzelfde moment als het opnemen van de film, terwijl dit normaal nadat alle beelden zijn opgenomen, gebeurt. Dit was nodig om twee redenen. De eerste is dat Lee Smith na elke opnamedag moest kunnen bekijken of hij de scene wel zou kunnen vastmaken aan de vorige scene, en of elke cut weggewerkt kon worden. Als dit niet mogelijk was, kon het zijn dat een hele opnamedag voor niets was geweest, en ze de scene opnieuw moesten opnemen. Ten tweede moesten ze ook weten welke scene Lee Smith koos zodat ze de volgende dag op die exacte beelden konden verder bouwen. 

Aangezien ze op deze manier te werk gingen kan er verwacht worden dat na de laatste opnamedag de film dus helemaal af was. Dit was echter niet zo, Smith ging dan nog bepaalde scenes opnieuw bekijken om te zien of bepaalde stukken daarvan toch niet beter zouden passen. Dus met andere woorden bestaat 1 scene soms uit verschillende stukken van scenes op verschillende opnamemomenten. Dit maakt hoe deze film gemonteerd is des te indrukwekkender. 

Hierdoor is het ook praktisch onmogelijk alle cuts te gaan tellen en analyseren. Lee Smith en Sam Mendes zijn trouwens overeen gekomen dat ze nooit gaan zeggen hoeveel cuts er eigenlijk echt zijn. Volgens hen is het ook niet de bedoeling dat er gezocht wordt naar cuts, de eerste 5 minuten mag er nagedacht worden waar de cuts zijn, maar hierna is het de bedoeling dat de kijker opgezogen wordt in het verhaal en de cuts niet opgemerkt worden, dit is ook exact het doel van de hele oneshot film.

Om deze 5 redenen is ‘1917’ dus de beste film van de 21ste eeuw. Experts van alle verschillende facetten van het filmproces werkten samen aan deze film, en dat heeft geloond. Alle puzzelstukken vallen op hun plaats en vormen samen het perfecte plaatje: van het verhaal over het camerawerk en de acteursprestaties tot een indrukwekkend stukje monteren.

Over Arnor Van Lerberghe

"Ik ben Arnor Van Lerberghe, ik studeer Communicatiewetenschappen en zit in mijn 3de bachelor. Ik ben gepassioneerd door schrijven en eenders welke andere vorm van contentcreatie. Films zijn altijd al een bezigheid geweest van mij, maar oorlogsfilms in het bijzonder fascineren me echt."

 

 Meningen

 Al het nieuws cinema

Dune 3, voorlopig nog niet ! - Actueel
Actueel

Dune 3, voorlopig nog niet !

Het tweede deel van Dune was een kassucces - en niet te vergeten: zeer goed ontvangen door de critici! Regisseur Denis Villeneuve moet onder een zekere druk hebben gestaan om meteen aan de slag te gaan met Dune Messiah, het volgende deel in de saga. Verder lezen...
5 films om in de stemming te komen voor seks - Actueel
Actueel

5 films om in de stemming te komen voor seks

We hebben deze lijst van 5 films samengesteld voor de geliefden die dit lezen om jullie in de stemming te brengen. Pak je popcorn en leun tegen elkaar aan, want dit wordt een spannend avontuur. Meer verklappen we niet... Verder lezen...
1917

1917

Oorlogfilm  Regie: Sam Mendes Met: Richard Madden, Benedict Cumberbatch, Colin Firth,... Op het hoogtepunt van de Eerste Wereldoorlog krijgen twee jonge Britse soldaten Schofield (George MacKay; bekend van Captain Fantastic) en Blake (Dean-Charles Chapman; van Game of Thrones) een op het eerste gezicht onmogelijke missie toegewezen. In een race tegen de klok moeten ze vijandelijk... Verder lezen...

Newsletter
Schrijf u nu in op onze nieuwsbrief: