Nele Callebaut
‘A writer, I think, is someone who pays attention to the world’ – Susan Sontag. Wanneer ik doorheen mijn 26-jarige bestaansgeschiedenis blader zie ik maar één ding terugkeren: mijn passie voor (audiovisuele) verhalen. Of het nu gaat over een muziekstuk, een tekening, een foto, gesprekken op de trein, krantenartikelen, facebookposts, het leren kennen van nieuwe mensen en plaatsen… Als verhalendetective vind ik het een noodzaak om mij voortdurend te laten inspireren door de nogal banale realiteit om vervolgens via fictie daar iets boeiends over te vertellen. Verhalen zitten voor mij letterlijk overal, je moet ze enkel kunnen zien liggen om ze vervolgens op te kunnen rapen. Hierbij schrik ik niet terug om te vallen en terug op te staan, om te experimenteren en soms opnieuw te beginnen. Door te schrijven wil ik me bevrijden uit de ketenen van het alledaagse, op zoek naar mijzelf en mijn eigen realiteit. Zo begon ik enkele jaren gelden met een rugzak vol hoop, wilskracht en passie aan deze enorme tijdsinvestering met een onzekere maar fascinerende toekomst.
Wild at Heart
'Ah ja, de jaren 90.' Twee grote opwindende verschuivingen veranderden de toenmalige filmcultuur: een golf van experimenteel indie-filmmaken, aangewakkerd door Quentin Tarantino, en een golf van opzwepende televisieshows die het medium televisie veranderden. Kunstregisseur David lynch had de kans om met zijn bekende serie Twin Peaks (1990) en zijn film Wild At Heart (1990) een van de pioniers van deze grote verschuivingen in de populaire filmcultuur te zijn. Twin Peaks kende als onconventionele televisiereeks onverwachte kijkcijfers in de Verenigde Staten en werd een nationaal gespreksonderwerp. Wild At Heart won in 1990 de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes. Tijdens de première kreeg de film echter evenveel gejuich als minachting over zich. Hoewel veel van Lynch zijn films zich afspelen in een bizarre wereld was dit de eerste film met een alternatieve fantasielijn geplaatst in een realistische setting. De gemengde reacties varieerden van een 'geniale' tot 'weerzinwekkende onvolwassen' film. De Amerikaanse critici lazen de film vooral als een kritiek op de gewelddadige Amerikaanse samenleving die op de rand van zelfvernietiging staat. In de filmwereld wordt David Lynch vandaag gezien als hét boegbeeld van de absurde Amerikaanse kunstcinema en dat heeft hij net te danken aan zijn onconventionele manier van film maken. Het is een filmmaker die ten koste van alles hokjes denken zal vermijden en het niet zo nauw neemt met het standaardparadigma van de Hollywoodfilm. Ik geloof dat Wild at Heart nu nog altijd een van de meest ondergewaardeerde films is binnen Lynch zijn oeuvre. Nochtans is het voor mij een van die films die mij na het bekijken ervan nooit meer losliet en mij tot op de dag van vandaag inspireert in mijn eigen scenariowerk. The whole world is wild at heart and weird on top.' Yes it is!'
'Wild At Heart' is een flamboyant liefdesverhaal over de zoektocht naar liefde in een verziekte en gewelddadige samenleving. Met de credits die over een passionele vlammenzee rollen voor de aanvang van de film is het inderdaad alsof we 'de hel' betreden. De openingsscène die daarop volgt vertelt wat we de rest van de film kunnen verwachten: Sailor en zijn vriendin Lula zijn op een feest in Cape Fear samen met Lula's dominante moeder. De kijker heeft nauwelijks tijd om echt een idee te krijgen van deze personages en de setting voordat we getuige zijn van Sailor's brutale moord tijdens het thrash-metal nummer 'Slaughterhouse' van Powermad. De opening voldoet hiermee aan het toenmalig populaire Amerikaanse idee over wat moderne liefde betekent: een man is zo hals over kop verliefd op een vrouw 'that he would kill for her.' De liefde tussen Sailor en Lula krijgt in de film bijna iets dierlijks. Seks wordt gebruikt als uitlaatklep, als een vorm van escapisme voor de bedreigende buitenwereld. Ik denk dat aan dat laatste portret van de liefde volgens onze hedendaagse normen niet echt veel veranderd is.
Moordenaars, femme fatales, fall guys, freaks... Ook in Wild at Heart krijgen we te maken met een stoet onconventionele bizarre personages. David Lynch dompelt ons onder in een Bonnie en Clyde- achtige road movie met op de voorgrond de geliefden Sailor Ripley, Elvis Presley wannabee, en de Marilyn Monroe achtige vamp Lula Fortune. Naast vele pop- culturele referenties wordt de film gekenmerkt door talrijke verwijzingen naar de Amerikaanse fantasiefilm 'The Wizard of Oz.' Zo hebben we Marietta, Lula's haatdragende moeder als 'The Wicked Witch' met haar kristallen bol uit wiens leven Sailor wel meerder donkere bladzijden kent en Glinda 'The Good Witch' die Sailor weer op het goede spoor brengt. De tortelduifjes hun route verwijst naar 'The Yellow Brick Road' met Californië, 'The Emerald City,' als eindbestemming. Daarnaast hebben we nog enkele groteske randpersonages die het doordringende thema van de gewelddadige onderbuik van Amerika symboliseren. Dell, de door kerstmis geobsedeerde freak met kakkerlakken in zijn onderbroek, een man die blaft als een hond en zichzelf tegelijkertijd voordoet als een 'raketwetenschapper,' de donkere vamp en huurmoordenares Juana Durango. Ook al maken sommigen van deze nevenfiguren eigenlijk geen deel uit van het hoofdverhaal, hun seksuele aantrekkingskracht of groteske kitscherigheid vormen een van de grote stijlkenmerken van de film.
Naast de sterke stilistische beelden is Wild at Heart ook een fantastische geluidsfilm. Zo is er het fel brandend geluid wanneer de lucifers worden aangestoken, het hondachtig gegrom, de industriële geluiden, dissonante stemmen, de bulderlach en andere soorten geluiden die de mysterieuze onderbuik van Amerika symboliseren. Naast een mix van allerlei bevreemdende synchrone geluiden maakt David Lynch ook graag gebruik van off- screen geluid en (non-) diëgetische muziek. Wild at Heart bulkt ook van de intertekstualiteit naar Elvis Presley. Naast de achternaam van Sailor 'Ripley' en zijn duidelijk op Elvis gebaseerde lichaamstaal zingt hij in de bar 'The Hurricane' het nummer 'Eye of a Hurricane.' Er klinkt op de achtergrond gejuich en geschreeuw van gillende meisjes alsof we ons op een live concert van Elvis Presley bevinden maar we zien ze niet. Sailor zwoer aan zichzelf dat hij 'Love Me Tender' enkel voor zijn ware liefde zou zingen. hier benadrukt Sailor het feit dat hun relatie nog niet 'rijp' genoeg is. Op die manier markeert de muzikale Elvisverhaallijn van Sailor de overgang van hun seksueel getinte liefde naar ware liefde wanneer hij Lula op het einde van de film ten huwelijk vraagt door 'Love Me Tender' voor haar te zingen.
Wild At Heart' is gebaseerd op een gelijknamige roman van Barry Gifford uit 1989. Hoewel evenwaardig maakte David Lynch er voor zijn filmische adaptatie iets helemaal anders van. Lynch zijn versie ruikt naar sigaretten, alcohol, bloed, braaksel en seks geplaatst in een sprookjesachtige setting. 'The whole world is wild at heart and weird on top.' Sailor en Lula hebben zichzelf verloren in een fantasiewereld midden in het gewelddadige Amerika. Is het beter om de realiteit te omarmen of te blijven leven in een droomwereld? Ik kan me wel vinden in David Lynch zijn eigen interpretatie van de film: 'een rebel met een droom over de Tovenaar van Oz tegen de achtergrond van de gewelddadige Amerikaanse maatschappij is een mooi iets.' Wild at Heart als een 'pastiche' film getuigt dat Lynch wel degelijk een postmoderne filmmaker is.
