Pixar blijkt meer en meer een vaste waarde. Wanneer de meeste zomerfilms steevast resulteren in een reeks belachelijke blockbustermisbaksels, presenteren zij jaar in, jaar uit topentertainment voor het hele gezin. Dat is niet anders met 'Wall-E', hun recentste telg. In deze film rijdt een roestig robotje moederziel alleen rond op de aarde, die zo vervuild is dat de mensheid 700 jaar geleden vertrokken is. Elke dag ruimt Wall-E – de afkorting van 'Waste Allocation Load Lifter Earth' het vuil op en bekijkt hij de klassieke musical 'Hello, Dolly!" voor het, eh, slapengaan. Wanneer een vreemd ruimtetuig in zijn buurt landt, betekent dat echter het begin van een onverwacht groots avontuur. 'Wall-E' is de tweede film van 'Finding Nemo'-regisseur Andrew Stanton. Deze blijkt een bijzonder enthousiaste man, die maar al te graag vertelt hoe zijn computergeanimeerde sciencefictionprent ontstond: "Ik moet je waarschuwen: er bestaat geen korte versie van deze 'origin story'. (lacht) In 1994 – 'Toy Story' was net klaar – zat ik met de andere Pixarfiguren te lunchen toen we ons realiseerden dat we geen verhaallijnen hadden voor onze volgende projecten. Op dat moment bedachten we aanzetten voor o.a. 'Monsters Inc.', 'A Bug's Life' en 'Finding Nemo'. Een ander idee dat opdook was dat van de laatste robot op aarde. Het schepsel werd achtergelaten voor één of andere onduidelijke reden en vervulde 700 jaar lang dezelfde taak, namelijk rommel opruimen. Ik werd toen onmiddellijk verliefd op dat wezentje. Het ging immers om één van de droevigste filmpersonages aller tijden. Enkele jaren later – toen ik bezig was met het herschrijven van het 'Finding Nemo'-script – dook het figuurtje weer op in mijn gedachten. Hij had geen naam, ik wist niet waarom hij was achtergelaten, maar ik moest en zou een film over hem maken! Ik begon dan ook aan een synopsis van zijn verhaal en al snel had ik 60 procent van het script geschreven. Daarna groeide mijn eerste prent uit tot een groot succes, waardoor mijn zelfvertrouwen een enorme boost kreeg. Toen nam ik de beslissing dat 'Wall-E' mijn volgende film moest en zou worden!
Gingen uw Pixarcollega's onmiddellijk akkoord met je plannen?
Andrew Stanton: Ze stelde me veel vragen. Een film die teert op acties en niet op dialogen: het lijkt een 'mission: impossible'. Ze vroegen me of mijn ideeën wel zoude werken. Dankzij het succes van 'Finding Nemo' kon men me echter weinig in de weg leggen. Ik begon stilletjes aan het project. Mijn collega's dachten dat ik met vakantie was. (lacht) Maar in feite bleef ik aan de slag. Ik deed een beroep op mijn favoriete animatoren en werkte met hen enkele beginsketches uit. Zo tekenden we aan een langzaam tempo en zonder druk van buitenaf de eerste act van de prent uit. "Als het niet werkt, gooi ik alles in de vuilbak.", nam ik mezelf voor. Na vier maanden liet ik de resultaten zien aan 'big chiefs' John Lasseter en Steve Jobs. Opeens begrepen ze wat ik wou doen. Toen kreeg ik onmiddellijk groen licht.
Wall-E is dol op de oude musical 'Hello, Dolly'? Waarom net die prent?
Andrew Stanton: Omdat het zo'n bizarre keuze is! Een andere verklaring heb ik niet onmiddellijk. Ik wou vanaf dag één een contrast opbouwen tussen het heden uit de film en ons verleden. Natuurlijk bestaan er honderden musicals en ik had niet bepaald zin om ze allemaal te bekijken. Vandaar dat ik aan een snelle surfsessie doorheen de iTunes-site begon. Toen ik het nummer 'It Only Takes a Moment' hoorde, was ik verkocht. De combinatie van ons roestig robotje en dat liedje: 'it's a magic'! Nadien bleek de tekst van de song ook nog eens bij ons verhaal te passen. 'Hello, Dolly!' gaat immers over twee kerels die hun dorpje nog nooit verlaten hebben, maar nu een eerste stap in de grote wereld zetten en een meisje willen kussen. Het lijkt wel Wall-E's avontuur!
Naast een liefdesverhaal bevat uw film ook een ecologische boodschap ...
Andrew Stanton: (onderbreekt) Flauwekul! Je mag natuurlijk in mijn film zien wat je wil, maar ik wou het voornamelijk over de liefde hebben. Het idee dat een roestig machientje stukken hartstochtelijker tekeer gaat dan de gemiddelde mens: dat sprak me aan. Wall-E staat symbool voor de liefde. Het klopt dat ik het relaas tegen een pessimistische toekomstbeeld heb geplaatst. Dat deed ik echter in de eerste plaats omdat zoiets paste bij het genre. Ken jij veel goede sciencefictionfilms met een tof toekomstbeeld? Ik in ieder geval niet! Misschien lijkt mijn reactie op je vraag wat overdreven, maar ik ben het moe om me te excuseren voor mijn film. In de Verenigde Staten werkte 'Wall-E' echt als een rorschachtest voor de journalisten. Linkse rakkers vonden 'm te rechts, rechtse dudes vonden 'm te links. Ik kreeg er migraine van!
U noemt de prent in de eerste plaats een sciencefictionavontuur. Ik las zelfs dat u Dan O'Bannons 'Alien'-scenario als directe inspiratiebron gebruikte.
Andrew Stanton: Dat klopt. Er werd veel gezeurd over het feit dat de film amper dialogen bevat. Sorry, maar dat klopt niet. Vanaf het eerste frame zijn er dialogen. Elke geluidje dat Wall-E voortbrengt, wil iets zeggen. Wat dat juist is, verwoordde ik klaar en duidelijk in mijn script. Dat was een truc die ontleende van O'Bannons scenario. Elke technische uitleg legde hij vast in korte, haiku-achtige zinnetjes die tegelijkertijd poëtisch en duidelijk waren. Op die manier wordt het verhaal aantrekkelijker voor de lezer en onthoudt hij wat in andere scenario's vervelend gelul zou zijn.
U liet weinig aan het toeval over. Cinematografisch genie Roger Deakins gaf u visueel advies en Ben Burtt, de man achter alle 'Star Wars'-geluidjes, mocht zich over Wall-E's stem ontfermen.
Andrew Stanton: Deakins' aandeel was niet zo groot, maar hij was wel ontzettend invloedrijk. Als je de film bekijkt, merk je dat we veel longshots gebruiken. Dat is een techniek die Deakins ons aanraadde. Hij verwees naar al die fantastisch geschoten films uit de jaren zeventig. Tijdens bepaalde tests werkten we met 'live action'-modellen van de robot, die we schoten met van die oude Panavision-lenzen. Enkel op die manier krijg je het weidse effect dat we ambieerden. Daarna moesten de computerlui deze bewegingen simuleren. Burtt was op zijn beurt vanaf dag één met het project betrokken. De man was volledig in zijn nopjes. Vaak wordt hij pas tijdens de postproductie aangesproken en dan is het meestal al te laat om zijn magie echt te laten werken. Hij dacht mee na over de bewegingen en de gelaatsuitdrukkingen van Wall-E. Volgens mij had hij de tijd van zijn leven!
Vertelde hij geen te gekke verhalen over zijn 'Star Wars'-avonturen?
Andrew Stanton: Je moet weten dat hij enorm bescheiden is. Nog belangrijker: toen hij samen met George Lucas aan het sterrenspektakel begon, beseften ze helemaal niet dat de prent tot zo'n fenomeen zou uitgroeien. Wat ik vooral van Ben onthoud, is zijn passie. Zo was hij jarenlang op zoek naar het perfecte geluid van een afketsende kogel. Op het moment dat hij de juiste klank vindt, verwerkt hij deze op de klankband van 'Munich'. En wat doet Steven Spielberg? Die keurt het geluid af omdat hij het te westernachtig vond klinken!
Pixar krijgt stilletjesaan een legendarische status. Hoe bekijkt een insider als u de computeranimatiegigant?
Andrew Stanton: Het is een ontzettend fascinerend bedrijf omdat het altijd in beweging is. Elk anderhalf jaar ondergaan we wel één of andere ingrijpende verandering. Of we groeien zelf enorm, of Disney koopt ons op: er is altijd wel iets aan de hand. Sommige collega's panikeren vaak, ik reageer eerder gelaten. Ik hou van evolutie, het heeft iets rustgevends. Als je niks anders kent dan verandering, is het ook makkelijker om je eraan aan te passen. Eén ding kun je echter nooit veranderen: de basis. Deze zal altijd dezelfde blijven. We zijn met zijn tienen begonnen in een piepklein kantoortje en die groep zal het schip nooit verlaten. Toen we jonger waren, interviewden we nieuwe werknemers samen. Op die manier wisten we onmiddellijk of iemand geschikt was voor de job.
Jullie denken dus in de eerste plaats aan jezelf.
Andrew Stanton: Goed opgemerkt! Bij Pixar maken we films die we zelf graag willen zien. Andere productiemaatschappijen investeren massa's geld in marktonderzoek. "Wat wil het publiek?", daar draait hun leven om. Ik geloof dat je door die tactiek juist slechte of ondermaatse films begint te maken. Films die werkelijk iedereen bevallen bestaan niet, punt. Het is veel belangrijker om je eigen instinct te volgen dan rekening te houden met de behoeftes van de grootste gemene deler.
Dat klinkt als een aanval op jullie grootste concurrent, DreamWorks Animation.
Anrew Stanton: Waarom denk je dat?
Omdat 'Kung Fu Panda' een soort van anti-'Wall-E' is. Terwijl uw prent de kijker dingen leert over onze toekomst, verkondigt dat recente onding dat je gewoon moet doen waar je zin in hebt met zijn 'vreet maar op'-boodschap.
Andrew Stanton: Wow, dat is een enorm compliment! Ik kan er echter niet dieper op ingaan, want ik heb 'Kung Fu Panda' niet gezien. Ik ben al zoveel met computeranimatiefilms bezig dat ik geen zin heb om in mijn vrije tijd te checken waarmee de concurrentie zich bezighoudt.
Tot slot: vertel eens wat meer over uw volgende project, 'John Carter of Mars'.
Andrew Stanton: Die film zou in 2012 de zalen moeten bereiken. Let op mijn gebruik van het woord 'zou'. Op dat project lijkt immers een vloek te rusten. Het is gebaseerd op een boekenreeks van Edgar Rice Burroughs, de auteur van de 'Tarzan'-verhalen. Men probeert het relaas al sinds de jaren veertig van de vorige eeuw te verfilmen. Niet lang geleden was 'Iron Man'-regisseur Jon Favreau nog verbonden aan het project. Veel meer kan ik niet vertellen. Ik weet zelfs niet of het een computeranimatie- of een 'live action'-prent wordt. Waarschijnlijk belanden we ergens tussenbeiden!
