Acht Europeanen verhuizen in de jaren 1930 naar het onbewoonde eiland Floreana, gelegen in de Galágapos eilanden. Met als doel een nieuwe samenleving op te bouwen - eentje die ver weg ligt van de economische depressie en opkomend nationalisme. De thrillerfilm Eden, geregisseerd door Ron Howard, vertelt het fascinerende waargebeurde verhaal - dat maar 4 overlevenden kent.
Een historisch portret met een hedendaagse sterrencast
Het is een mysterie dat tot op het heden onopgelost blijft. Dr. Friedrich Ritter (Jude Law), een Duitse dokter, trekt in 1929 samen met zijn vriendin Dore Straunch (Vanessa Kirby) naar Floreana met maar één missie: een methode ontdekken die de mensheid kan beschermen tegen zichzelf. Door terug te grijpen naar een primitieve levenswijze hoopt hij het moment te vinden waarop het allemaal is misgegaan. Een tijdje later arriveren Margret (Sydney Sweetney), Harry (Jonathan Tittel) en Heinz Wittmer (Daniel Brühl). Een gezin dat geïnspireerd geraakte door Friedrich en ook bereid is om primitief te leven. Als laatste verschijnt Eloise – oftewel de Barones (Ana de Armes), met haar twee geliefden Rudolph Lorenz (Felix Kammerer) en Robert Phillipson (Toby Wallace). De Barones verklaart zich al snel de heerser over het eiland, met de droom om het luxueuste hotel ooit te bouwen.
De stakes liggen hoog en de spanningen nog hoger, want Friedrich en Dore zijn niet al te blij met de aankomst van andere gasten. Terwijl het Wittmer-gezin er alles aan doet om een thuis op te bouwen, doelt De Barones enkel op macht en expansie. Wat begon als een utopische droom verandert door hun botsende persoonlijkheden al snel in een survival of the fittest scenario. In 1934 bereikt dit een breekpunt door de mysterieuze verdwijning van de Barones en Rudolph. Niet veel later probeert Robert met een passerend schip te ontsnappen, maar wordt maanden later samen met de kapitein dood teruggevonden. Ook Friedrich overleeft door voedselvergiftiging het drama niet en Dore zoekt behandeling in een sanatorium. De enige resterende bewoners zijn het Wittmer-gezin.
Brengt het thriller genre terug tot leven
Er zijn tegenwoordig weinig thrillerfilms die als thrillerfilms aanvoelen. Oftewel wordt de spanning overschaduwd door de actie (Carry on, 2024), oftewel is de conclusie van de film niet sterker dan zijn premisse (The Night Always Comes, 2025). Het belangrijkste is dat het genre rechtstreeks tot de goede en slechte kanten van de mens weet te spreken. Eden versterkt dit door zijn setting. Het eiland - een moderne versie van het Hof van Eden - confronteert de personages met hun grootste sterktes en, zoals het Bijbelse verhaal eindigt, met hun grootste tekortkomingen. Door de personages op een slimme manier tegen elkaar uit te spelen grijpt regisseur Ron Howard terug naar de kern van het genre, maar ook naar onze verwachtingen als kijker: intern conflict in plaats van extern conflict. Zo weten de scenes de spanning alsmaar te verhogen en worden de personages steeds grotere spiegels die onze eigen aard onthullen.
De bouwstenen van een samenleving
Die spiegels gebruikt Howard door met zijn visie op de gebeurtenissen het vraagstuk te weerleggen dat Ritter stelde: bestaat er wel een methode die de mensheid kan beschermen tegen zichzelf, of bewijst de mens net dat hij het probleem is? Het grootste antwoord valt terug te vinden in hoe Howard de personages zowel letterlijk, door fysiek te moeten overleven, maar ook figuurlijk een samenleving laat vormen. Friedrich en Dore symboliseren de principes die we als maatschappij handhaven. Het Wittmer-gezin vertegenwoordigt familie, een gemeenschap – wat we nodig hebben om de bevolking uit te breiden en in leven te houden. Tot slot hebben we de Barones die staat voor het genot, de zonde, de slechte aard van de mens, die de meest zuivere principes naar corruptie kan leiden.
Als in tijden van oorlog al het vertrouwde wegvalt, blijven we achter met ons primitief instinct om te overleven en om ons voor te planten. Rittler’s conclusie in de film is dan ook dat de mens terug moeten keren naar deze oerinstincten. Volgens hem zijn de morele kaders van de westerse maatschappij het probleem. Daarbij voegt hij toe dat pijn de absolute waarheid is en dat we daarin vinden wie we echt zijn. Maar beginnen zo alle problemen niet? Als egoïsme en hebzucht de bovenhand nemen, blijft de geschiedenis zich herhalen. Eden nodigt iedereen vanaf 3/09 uit om actief na te denken over het verleden, heden en toekomst op een manier die nog niet veel films hebben durven tonen.
Bekijk hier de programmatie van de film in je dichtstbijzijnde bioscoopzaal.
