De Griekse actrice Irene Papas, die internationale bekendheid verwierf voor haar rollen in films zoals "The Guns of Navarone" en Zorba de Griek", is op 93-jarige leeftijd overleden. Dat meldt het Griekse ministerie van Cultuur. Irene Papas kampte al een tijd met een zwakkere gezondheid.
Haar filmcarrière begon ze op 22-jarige leeftijd in de Griekse prent 'Gevallen Engelen' (1948); meer dan een halve eeuw en ruim 70 films later nam zij afscheid van het witte doek met een bijrol in 'Captain Corelli's Mandoline (2001). Irene Papas, op 3 september 1926 in het dorpje Chiliomodi nabij Korinthe geboren als Irini Lelekou, is niet meer. Tijdens haar 102 (???) levensjaren verwierf zij niet alleen faam als actrice, maar ook als zangeres en militante van de Griekse communistische partij KKE. Met haar lange, zwarte haar en donkere ogen was Papas uitermate geschikt om heldinnen uit de Griekse mythologie leven in te blazen. Met name regisseur Michael Cacoyannis maakte veelvuldig gebruik van haar, met rollen in 'Electra' (de titelrol, 1962), 'Trojaanse Vrouwen' (als Helena, 1971) en 'Iphiginea' (als Clytaemnestra, de jaloerse vrouw van Agamemnon, 1977). Tweemaal speelde ze in mini-tv-reeksen over de Odyssea, in 1968 als Odysseus' vrouw Penelope, in 1997 als Anticlea. Voor haar rol als en in 'Antigone' won ze in 1961 de Beer voor beste actrice op het filmfestival van Berlijn. Internationaal verwierf Papas bekendheid in het begin van de jaren '60 met rollen als de heldhaftige vrouw in de oorlogsfilm 'The Guns of Navarone' en als de koele, maar sensuele weduwe naast Anthony Quinn in 'Zorba the Greek', overigens ook al een film van Cacoyannis. Ook Anthony Quinn was een vaste waarde in de carrière van Papas: in totaal speelden zij samen in zeven films, waaronder het bekende 'The Lion in the Desert'. Met Quinn heeft zij echter geen liefdesaffaire gehad, wel naar verluidt met Marlon Brando. Papas was een klassieke Mediterraanse schoonheid, maar koos nagenoeg altijd voor rollen met inhoud, vaak die van een op eigen benen staande vrouw. Zo incarneerde zij Helene in de politieke thriller 'Z' van Costantin Costa Gavras, over moord in "een" militaire dictatuur, en speelde zij in twee klassieke films van de Italiaanse meester Francesco Rosi, 'Cristo si e fermato a Eboli', naar de roman van Carlo Levi, en 'Kroniek van een aangekondigde dood', naar het gelijknamige boek van Gabriel Garcia Marquez. Maar ook de historische rollen lieten haar niet los. In 'Anne of the thousand days', bijvoorbeeld, kroop zij in de huid van Catherina van Aragon, de eerste vrouw van Hendrik VIII. In een van haar weinige uitstappen naar Hollywood speelde zij mee in de komische prent 'Into the Night' van John Landis. Strijdvaardig was zij ook op de echte politieke scène. In 1967 riep zij de internationale gemeenschap op tot een culturele boycot van het "vierde rijk", waarmee zij het net geïnstalleerde kolonelsregime in Athene bedoelde. Bij de opnames voor 'Zorba de Griek' leerde Papas componist Mikis Theodorakis kennen. Dat resulteerde in 1969 in het muziekalbum 'Songsof Theodorakis'. Drie jaar later werkte zij mee aan het album '666' van de legendarische groep Aphrodite's Child (met Vangelis). Vangelis dankte haar door de elektronische muziek te verzorgen voor haar album 'Odes' (1979), een collectie van volksliederen. Een Oscar won Papas nooit. Zij vertoeft in die categorie overigens in goed en uitgebreid gezelschap. Wel werd zij op hoge leeftijd op het filmfestival van Venetië vereerd met een Gouden Leeuw voor haar carrière. (Belga / Belga)
