Op zijn 69ste is de Duitse regisseur Wim Wenders (Der Himmel über Berlin, Paris Texas, Pina) wel iets gewoon. Maar toch kwam zijn nieuwe film Every Thing Will Be Fine op een ongewone manier bij hem terecht.
Wenders had een paar jaar geleden een Noorse scenarist, Bjørn Olaf Johannessen, een handje geholpen maar het contact was daarna verwaterd. Toen Johannessen het script voor Every Thing Will Be Fine af had, vond hij het maar normaal om het in de eerste plaats naar Wenders te zenden. Die was meteen diep onder de indruk van het ingetogen drama over een schrijver (gespeeld door James Franco) wiens leven na een tragisch ongeval een ingrijpende wending neemt.
Wim Wenders: Ik hield van de personages en van de structuur. De sobere manier waarop Bjørn Olaf dit verhaal vertelt, is prachtig. Nochtans is Every Thing Will Be Fine behoorlijk ambitieus. De film overspant bijvoorbeeld een periode van 14 jaar. Maar door telkens kleine fragmenten van het leven van de personages te tonen, leidt hij je vlot door het verhaal. De kijker moet de rest zelf invullen. De film maakt het tegelijk niet moeilijk. Every Thing Will Be Fine is geen puzzel. Elke nieuw hoofdstuk verheldert zichzelf.
Waarom heb je beslist om de actie niet in Noorwegen maar in Canada te situeren?
Wenders: Bjørn Olaf zei al meteen dat het absoluut niet zijn bedoeling was om de film per se in Noorwegen te plaatsen. Toen ik het las, zag ik spontaan Québec voor mijn geestesoog. Ik ken de streek heel goed en heb er al veel tijd doorgebracht. Met name in Montréal heb ik veel vrienden. Ik speelde al lang met het idee om er een film te maken en dat was de uitgelezen kans.
De film gaat over traumatische ervaringen en het helingsproces dat daarop volgt. Daar had je documentaire The Salt of the Earth het ook al over. Waarom vind je het onderwerp zo boeiend?
Wenders: Het is een beetje artificieel om beide films met elkaar te verbinden, maar de link is er natuurlijk wel. Ik heb de twee films trouwens tegelijk gemaakt en ik merk dat ze elkaar beïnvloed hebben. Every Thing Will Be Fine vertelt hoe een trauma niet enkel schade en pijn teweegbrengt. Zo’n gebeurtenis introduceert ook mensen in je leven met wie je je vervolgens diep verbonden voelt. Thomas, het personage van James Franco, weigert die mensen toe te laten. Dat komt ook omdat hij een schrijver is en op een andere manier omgaat met zijn pijnlijke gevoelens. Hij transformeert ze in fictie, waardoor hij een betere schrijver wordt. Alleen zet hij als mens geen stappen vooruit, wat dan weer gevolgen heeft voor zijn privéleven. In wezen heelt hij zijn wonden niet, hij bedekt ze.
Every Thing Will Be Fine is een intiem drama. Wat is de meerwaarde van 3D voor zo’n verhaal?
Wenders: Ik heb er geen moment over nagedacht. Toen Bjørn Olaf me het script stuurde, was ik volop bezig met Pina. Die film heeft me doen beseffen dat 3D niet enkel geschikt is om een ruimte weer te geven maar ook om de essentie van een persoon te vatten. Dat heb ik pas helemaal aan het eind van de draaiperiode ingezien, toen we beslisten om van elke danser een portret te maken. Gewoon een close-up. Maar dat beeld was zoveel rijker en voller dan ik ooit had meegemaakt. 3D is als een vergrootglas dat alles toont. Op dat moment drong het tot me door dat 3D ook emotioneel een krachtig instrument kan zijn om een verhaal te vertellen. Every Thing Will Be Fine paste daar perfect bij.
“Elke schrijver wordt beter met elk boek dat hij schrijft,” zegt het hoofdpersonage op een bepaald moment. Ben je het als filmmaker met hem eens?
Wim Wenders: Ik kan je uit ervaring zeggen dat die uitspraak ‘wishful thinking’ is. (lacht) Maar ik ga ook niet akkoord met mensen die zeggen dat regisseurs per definitie hun beste films produceren als ze nog jong zijn. Ik ken filmmakers die na hun 80ste nog geweldige cinema presteerden. Clint Eastwood bijvoorbeeld. Toen hij 50 was, maakte hij ook al films. Die vond ik goed zonder meer. Maar nu hij de 80 voorbij is, schudt hij plots bijzonder krachtige cinema uit zijn mouw. Zo zie je maar. Ik hoop dat mijn beste jaren ook nog moeten komen.
